Bài toán hóc búa của tuyển Anh

Chiến thắng 2-1 trước Thụy Sĩ vào rạng sáng 27/3 (giờ Hà Nội) là minh chứng rõ nhất cho bài toán hóc búa mà tuyển Anh phải giải trước khi World Cup 2022 khởi tranh vào cuối năm. Họ sẽ tiếp tục chơi thứ bóng đá an toàn và đề cao hàng thủ như thời gian qua, hay mạo hiểm hơn nhằm khai thác hết sự dồi dào về mặt nhân sự trên hàng công?

Thử nghiệm mới mẻ

Tuyển Anh vẫn có thể lập ra đội hình mạnh dựa vào những cái tên vắng mặt trong đợt triệu tập lần này. Họ là Emile Smith Rowe, Bukayo Saka, Tammy Abraham, Ben Chilwell, Kieran Trippier, Kyle Walker, Trent Alexander-Arnold, Reece James, Aaron Ramsdale và Kalvin Phillips.

Bóng đá Anh lúc này không thiếu tài năng và nhân sự trên hàng công để HLV Southgate lựa chọn, điều đó có thể lý giải phần nào cho những thành công ở Euro hay World Cup của “Tam sư” trong 4 năm qua.

Trước Thụy Sĩ, tuyển Anh cũng để các tài năng tấn công khác như Jack Grealish, Raheem Sterling hay Jude Bellingham ngồi dự bị. Conor Gallagher, cầu thủ sinh năm 2000, có lần đầu tiên đá chính cho ĐTQG. Việc sử dụng tiền vệ 22 tuổi đá cặp cùng Jordan Henderson rõ ràng là thử nghiệm hấp dẫn về mặt lối chơi của tuyển Anh.

Thời gian qua, HLV Southgate thường bị chê bai vì sử dụng hệ thống 3-5-2 hoặc 3-4-3 thiên về thực dụng và chắc chắn nơi hàng thủ. Ở Euro 2020, Gary Neville thậm chí nhận xét HLV Southgate dường như phí phạm nhiều cầu thủ tấn công tài năng của bóng đá Anh, khi không áp dụng thứ bóng đá cuốn hút hơn.

Đối đầu Thụy Sĩ, người Anh đã xuất phát với hàng tiền vệ thiên về tấn công như nhiều chuyên gia xứ sương mù kỳ vọng. Về lý thuyết, tuyển Anh chơi với duy nhất một tiền vệ phòng ngự là Henderson, bởi Gallagher, Phil Foden, Mason Mount đều có thiên hướng tấn công. Phía trên là trung phong Harry Kane.

Thậm chí, Henderson cũng không phải mẫu tiền vệ “chém đinh chặt sắt” điển hình, khi thủ quân Liverpool có xu hướng dâng cao và sẵn sàng chuyền mạo hiểm. Đó là sự thay đổi lớn trong cách tiếp cận trận đấu của “Tam sư” so với Euro 2020, thời điểm HLV Southgate thường sử dụng 2 tiền vệ trung tâm có thiên hướng phòng ngự là Declan Rice và Kalvin Phillips.

Hàng tiền vệ của tuyển Anh trở thành chủ đề gây tranh luận trong cả mùa hè năm ngoái. Bộ đôi Rice và Phillips bị chê thiếu sáng tạo và không giỏi trong hỗ trợ tấn công. Màn trình diễn của Gallagher trước Thụy Sĩ trông có vẻ hứa hẹn với tuyển Anh. Tiền vệ đang khoác áo Crystal Palace mang đến sự năng động, sáng tạo cùng khả năng tạo đột biến cao hơn trong lối chơi của “Tam sư”.

Gallagher xuất phát ở vai trò “số 6”, nhưng phẩm chất kỹ thuật và khả năng hỗ trợ tấn công của anh có thể so với “số 8” hoặc thậm chí “số 10” trong hàng tiền vệ. Ở Ngoại hạng Anh mùa này, Gallagher ghi 8 bàn và có 3 kiến tạo sau 25 lần ra sân cho Crystal Palace.

Tuyển Anh chưa sẵn sàng thay đổi

Ngay cả khi Gallagher không đá chính, người Anh cũng còn vài cái tên nổi bật khác có thể đảm nhiệm vai trò này như Grealish hay Bellingham. Tuyển Anh không thiếu những tiền vệ tấn công tài năng lúc này, và họ có thể chơi với nhiều sơ đồ cuốn hút hơn nếu muốn.

Dẫu vậy, không dễ để HLV có tiếng là bảo thủ như Southgate thay đổi lối chơi thực dụng của tuyển Anh vài năm qua. Ngay cả trong trận giao hữu vô thưởng vô phạt như trước Thụy Sĩ, thuyền trưởng tuyển Anh cũng cho thấy sự thận trọng của mình.

“Thụy Sĩ khai thác tốt khoảng trống khi chúng tôi dâng cao, khiến tuyển Anh dễ tổn thương hơn ở trận này”, HLV Southgate thừa nhận. Thử nghiệm mới mẻ ở hàng tiền vệ của tuyển Anh chỉ diễn ra trong vòng một giờ đồng hồ. Nhận thấy sự mất cân bằng trong khả năng phòng ngự của đội nhà, HLV Southgate quyết định tung Rice, tiền vệ phòng ngự thực thụ vào sân.

Với sự xuất hiện của tiền vệ đang thuộc biên chế West Ham, tuyển Anh kiểm soát khu trung tuyến tốt hơn và cũng hạn chế khả năng phản công từ Thụy Sĩ. “Có lẽ chúng tôi hơi nôn nóng khi dâng cao gây sức ép với đối thủ, điều đó để lộ nhiều khoảng trống cho Thụy Sĩ”, chiến lược gia 51 tuổi phân tích tiếp.

Lời giải thích của HLV Southgate cho thấy tuyển Anh chưa sẵn sàng để chơi thứ bóng đá mạo hiểm hơn. Đó vấn đề lớn mà HLV Southgate cần giải, khi “Tam sư” không còn nhiều quá nhiều trận đấu để thử nghiệm trước khi World Cup 2022 khởi tranh.

Người ta không thể nói tuyển Anh dưới thời HLV Southgate có những kết quả kém. “Tam sư” vào bán kết World Cup 2018 và tiến đến trận cuối cùng Euro 2020. Trong thập niên trước khi HLV Southgate tiếp quản ĐTQG, “Tam sư” bị chê là “sư tử giấy”.

Tuy nhiên, nếu người ta nhìn vào sự dồi dào trên hàng công tuyển Anh 2 năm qua, triết lý bóng đá thận trọng của HLV Southgate có thể là lực cản. Liệu tuyển Anh có đang tự giới hạn năng lực chinh phục của chính họ thông qua lối chơi an toàn quá mức cần thiết?